Παρασκευή 8 Απριλίου 2011

ΑΝ – Κίπλινγκ vs Βάρναλη

xartografos

Ο Ράντυαρντ Κίπλινγκ  είναι ένας από τους πλέον γνωστούς συγγραφείς της βρετανικής λογοτεχνίας, πολυγραφότατος και ενδοξότατος. Μεταξύ των πολλών κειμένων του στην Ελλάδα δρέπει δάφνες από το γνωστότερο του ποίημα, το “AN”, δίνοντας συμβουλές σε νέους πώς να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες της ζωής.

Αν μπορείς να κρατάς το κεφάλι ψηλά όταν γύρω σου όλοι
τον εαυτό τους εχάσαν δειλά, και για τούτο μαζί σου τα βάζουν,
στον εαυτό σου αν μπορείς να ‘χεις πίστη όταν όλοι για σένα αμφιβάλλουν, μα κι αδιάφορος να ‘σαι κι ορθός στις δικές τους μπροστά αμφιβολίες, αν μπορείς να υπομένεις χωρίς ν’ αποστάσεις ποτέ καρτερώντας, ή μπλεγμένος με ψεύτες, μακριά να σταθείς, αν μπορείς απ’ το ψέμα κι αν γενείς μισητός, να μη δείξεις στρατί στο δικό σου το μίσος, κι ούτε τόσο καλός να φανείς κι ούτε τόσο σοφά να μιλήσεις,
αν μπορείς να ονειρεύεσαι δίχως να γίνεις του ονείρου σου σκλάβος, αν μπορείς να στοχάζεσαι δίχως τη σκέψη να κάνεις σκοπό σου, αν μπορείς την λαμπρήν ανταμώνοντας Νίκη ή τη μαύρη φουρτούνα, να φερθείς με τον ίδιο τον τρόπο στους δυο κατεργάρηδες τούτους, αν μπορείς να υποφέρεις ν’ ακούς την αλήθεια που ο ίδιος σου είπες, στρεβλωμένη από αχρείους, να γενεί μια παγίδα για ηλίθιους ανθρώπους, ή αν τα όσα η ζωή σού έχει δώσει αντικρίσεις συντρίμμια μπροστά σου, κι αφού σκύψεις, ν’ αρχίσεις ξανά να τα χτίζεις με σκάρτα εργαλεία,
αν μπορείς να σωριάσεις μαζί τ’ αγαθά και τα κέρδη σου όλα,
κι αν τολμήσεις με μια σου ζαριά όλα για όλα να παίξεις
και να χάσεις τα πάντα και πάλι απ’ την πρώτη σου αρχή να κινήσεις, και να μην ψιθυρίσεις ποτές ούτε λέξη για τα όσα έχεις χάσει, κι αν μπορείς ν’ αναγκάσεις με βία, την καρδιά σου, τα νεύρα, το νου σου, να δουλέψουν για σέναν ακόμα κι αφού τσακιστούνε στο μόχθο, και ν’ αντέξεις σ’ αυτό σταθερά όταν τίποτε εντός σου δεν θα ‘χεις άλλο εξόν απ’ τη θέληση που όρθια θα κράζει σε τούτα «Κρατάτε»,
αν μπορείς να μιλάς με τα πλήθη κι ακέριος στο ήθος να μένεις,
ή αν βρεθείς με ρηγάδες χωρίς τα μυαλά σου να πάρουν αέρα,
κι αν ποτέ, ούτε οι φίλοι ούτε οι εχθροί να σε κάνουν μπορούν να πονέσεις, τον καθένα αν ζυγιάζεις σωστά και κανέναν πιο πρόσβαρα απ’ άλλον, αν μπορείς να γεμίζεις το αμείλιχτο ένα λεφτό της κάθε ώρας στην αξία των εξήντα μοιραίων δευτερόλεφτων της διαδρομής του, τότε θα ‘ναι όλη η Γη σα δικιά σου, ως και κάθε που υπάρχει σε τούτη, και – περισσότερο ακόμα – θε να ‘σαι ένας άνθρωπος πλέριος, παιδί μου.

Κόντρα στις ευγενείς ευχές τουΚίπλινγκ ήρθε ο Κώστας Βάρναλης, αριστερός τη ψυχή, με σατιρική παραμυθία, να μας προσ-γειώσει. Ονειρικός ορματιστής ο Άγγλος, κυνικός πραγματιστής ο Βάρναλης

Αν ημπορείς την παλαβή να κάνεις, όταν οι άλλοι σου κάνουνε το γνωστικό κι όλοι σε λένε φταίχτη, αν δεν πιστεύεις τίποτα κι άλλοι δε σε πιστεύουν, αν σχωρνάς όλα τα δικά σου, τίποτα των άλλων, κι αν το κακό που πας να κάνεις, δεν το αναβάλλεις, κι αν όσα ψέματα σου λεν με πιότερα απανταίνεις, κι αν να μισείς ευφραίνεσαι κι όσους δε σε μισούνε κι αν πάντα τον πολύξερο και τον καλόνε κάνεις.
Αν περπατάς με την κοιλιά κι ονείρατα δεν κάνεις κι αν να στοχάζεσαι μπορείς μονάχα το ιντερέσο, το νικημένο αν παρατάς και πάντα διπλαρώνεις το νικητή, μα και τους δυό ξετσίπωτα προδίνεις, αν ο,τι γράφεις κι ο,τι λες, το ξαναλέν κ’ οι άλλοι γι’ αληθινό- να παγιδεύουν τον κουτό κοσμάκη, αν λόγια κ’ έργα σου καπνόν ο δυνατός αέρας τα διαβολοσκορπά και συ ξαναμολάς καινούριον.
Αν όσα κέρδισες μπορείς να τα πληθαίνεις πάντα και την πατρίδα σου κορώνα γράμματα να παίζεις, κι αν να πλερώνεις την πεντάρα που χρωστάς αρνιέσαι και μόνο να πληρώνεσαι σωστό και δίκιο το ‘ χεις, αν η καρδιά, τα νεύρα σου κι ο νους σου εν αμαρτίαις γεράσανε κι όμως εσύ τα στύβεις ν’ αποδίδουν, αν στέκεις πάντα δίβουλος και πάντα σου σκυμμένος κι αν όταν φωνάζουν οι άλλοι «εμπρός»! εσύ φωνάζεις «πίσω»!
Αν στην πλεμπάγια να μιλάει αρνιέται η αρετή σου κι όταν ζυγώνεις δυνατούς, στα δυό λυγάς τη μέση κι αν μήτε φίλους μήτε εχθρούς ποτέ σου λογαριάζεις και κάνεις πως τους αγαπάς, αλλά ποτέ κανέναν, αν δεν αφήνεις ευκαιρία κάπου να κακοβάνεις και μόνο, αν κάνεις το κακό, η ψυχή σου γαληνεύει, δικιά σου θά ναι τούτ’ η Γης μ’ όλα τα κάλλη πού χει κ’ έξοχος θά σαι Κύριος, αλλ’ Άνθρωπος δε θά σαι.

Διαλέγουμε και, τώρα στα δύσκολα, παίρνουμε
xartografos

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου